Je manier van leren heeft veel invloed op de retentie van informatie. Lesstof domweg herhalen kan zeker helpen bij het slagen voor een test, maar voor het op lange termijn onthouden van informatie is het geen effectieve aanpak. Waarom blijft informatie de ene keer wel langdurig hangen, terwijl je een andere keer een dag later alweer vergeten bent waar het over ging? Wil je informatie op een effectieve manier overbrengen of opnemen, dan biedt het AGES model daar de benodigde handvatten voor. AGES is een acroniem dat staat voor Attention, Generation, Emotion en Spacing. Deze 4 pijlers zijn gebaseerd op de manier waarop onze hersenen informatie verwerken en opslaan voor de lange termijn.
Let your memory be your travel bag.
Aleksandr Solzhenitsyn
Wanneer zet je het AGES model in?
Het AGES model is zowel nuttig als je lesgeeft, als wanneer je zelf probeert lesstof op te nemen. De normale retentie van informatie is bedroevend laag, dus dat vraagt om een slimmere aanpak bij het leren. Gebruik de 4 pijlers – Attention, Generation, Emotion en Spacing – als checklist wanneer je een training creëert. Heb je voldoende afwisseling tussen theorie en zelf oefenen toegepast? Herhaal je de lesstof regelmatig? En op welke manieren hou je de aandacht vast?
Ben je zelf aan het studeren, ga dan na of de aanpak die je hanteert overeenkomt met de neurobiologische drijfveren van het AGES model. Leer je niet te lang achter elkaar? Maak je op een slimme manier aantekeningen? En hoe zorg je dat je je aandacht erbij houdt?
Door hier aandacht voor te hebben leer je slimmer en op een manier die is afgestemd op de werking van je hersenen. Laten we nu kijken naar de individuele pijler van het AGES model.
Attention (aandacht)
Aandacht heeft te maken met focus. Hoe hou je als trainer de aandacht vast en hoe blijf je als deelnemer gefocust?
Wil je informatie beter opnemen, dan is focus essentieel. Dat betekent bijvoorbeeld dat je tijdens het leren niet op je telefoon kijkt of binnenkomende e-mails verwerkt. De uitdaging daarbij is dat we tegenwoordig steeds vaker digitaal leren. Dat geldt niet alleen voor e-learnings, maar ook slides of handouts worden vaak digitaal verstrekt. Het positieve is dat daarmee minder bomen gekapt hoeven te worden. Voor het vasthouden van de aandacht is het echter een uitdaging. Kan een apparaat meerdere functies vervullen, dan leert de ervaring dat de weg van de minste weerstand het vaak wint. Volg je een training via je laptop, dan is de verleiding groot tussendoor je e-mail te bekijken of naar nu.nl te browsen. Dat levert op korte termijn meer genot op dan het doornemen van dat lastige stuk lesstof waar je op lange termijn meer baat bij hebt.
Hoe je de aandacht vasthoudt
Hoe zorg je dat je gefocust blijft? Gebruik waar mogelijk papier om aantekeningen te maken. Zet je laptop en smartphone op niet-storen en kies een werkplek met minimale afleiding. Kies trainingen die een hele duidelijke toepassing voor je hebben en waarbij je een helder doel voor ogen hebt. Deze link naar de praktijk helpt je de aandacht erbij te houden.
Geef je training, besteed dan niet alleen aandacht aan de inhoud. Juist de vorm van de training is belangrijk als je wilt dat informatie blijft hangen. Verdeel je training in kleine blokken en wissel theorie af met leren in de praktijk. De leerpiramide van Bales illustreert goed het effect van verschillende onderwijsvormen op de retentie van informatie.
Generation (genereren)
Generation gaat over connecties maken met nieuwe ideeën. Je hersenen slaan informatie op door een verbinding te maken met de reeds beschikbare informatie. Nieuwe gegevens moeten te relateren zijn aan je eigen belevingswereld, anders kan je daar weinig mee. Wanneer iemand mij met veel oog voor detail verteld over verschillende technieken bij het kantklossen, dan zal ik dat bijna direct weer vergeten. Het interesseert me weinig en de kans dat die informatie ooit van pas komt is nihil.
Genereren in de praktijk
Stel als trainer vragen aan je deelnemers. Niet alleen hou je daarmee de aandacht beter vast (de eerste pijler van het AGES model), je zorgt ook dat mensen zelf een antwoord formuleren. Door dat antwoord zelf en in eigen woorden samen te stellen onthouden deelnemers het beter. Vragen stellen helpt ook bij het relateren van nieuwe kennis aan parate kennis. Het stellen van een vraag maakt dat we op zoek gaan naar informatie waaraan we de nieuwe theorieën kunnen koppelen.
Wissel verder af tussen de manier waarop je informatie overbrengt. De een leert het beste door te luisteren, terwijl een ander meer visueel is ingesteld. Vertel dus niet alleen verhalen, maar laat ook plaatjes of video’s zien en zorg dat de deelnemers zelf met de lesstof oefenen. Kortom, spreek verschillende zintuigen aan.
Maak je aantekeningen, doe dat dan niet op het moment dat de informatie wordt besproken, maar daarna. Dat heeft verschillende voordelen:
- Je kan je aandacht bij de training houden.
- Je moet na het lesblok informatie actief uit je geheugen ophalen. Daarmee versterk je de verbinding met die nieuwe informatie.
- Je schrijft informatie op in je eigen woorden, in plaats van de letterlijke tekst van een ander over te nemen.
Bijzonder nuttig voor het genereren van nieuwe verbindingen in je hersenen is het maken van een mindmap. Een mastermindgroep is ook een aanrader, omdat goede vragen je zelf tot een antwoord leiden.
Emotion (emotie)
We onthouden informatie beter als dit met een emotie samenhangt. Data gaat naar de ratio, emoties gaan naar het hart.
Hoe je emotie verwerkt in leren
Ontwikkel je een training of presentatie, begin dan met je einddoel voor ogen. Wat moeten deelnemers meenemen? Die vraag heeft 2 delen, namelijk de inhoud (waar ging het over) en de emotie (wat vond je ervan?).
Vervolgens kan je tijdens de presentatie of training anekdotes gebruiken om je boodschap over de bühne te brengen. Een verhaal, zeker een met humor of een andere emotie, blijft beter hangen dan droge theorie.
Wanneer je zelf leert dan is deze pijler lastiger toe te passen om informatie beter te onthouden. Je zou wel kunnen proberen de theorie te verbinden met een eigen anekdote of ervaring om de stof te relateren aan wat je al weet of hebt meegemaakt. Dat werkt natuurlijk lang niet bij alle informatie die je wilt onthouden.
Spacing (ruimte creëren)
Grote kans dat je deze pijler al kent en actief toepast. Spacing gaat over het creëren van ruimte tussen je leermomenten. Dat betekent onder andere dat je niet te lang achter elkaar leert en de lesstof herhaalt.
De tijd tussen leermomenten biedt de kans te reflecteren op de geleerde informatie. Daardoor versterk je wederom de connectie tussen de nieuwe en bestaande kennis. Doe je dat niet, dan vergeet je wat je eerder hebt geleerd. Hoeveel ordners of hand-outs van slides heb je liggen waar je, nu je eraan terugdenkt, nooit meer iets mee hebt gedaan. De vraag is hoe je dat kan voorkomen.
Spacing toepassen in de praktijk
Geef je een training of presentatie, pas dan het bekende adagium toe:
Tell them what you’re going to tell them. Then tell them. And then tell them what you told them.
Herhaling vergroot de kans dat je kernboodschap overkomt bij je publiek. Dat kan je niet alleen tijdens de training, maar ook daarbuiten inzetten. Stuur voorafgaand aan de training een bericht aan de deelnemers en stuur ze achteraf een samenvatting. Wees creatief en gebruik filmpjes, een terugkomdag of een maandelijks webinar om de informatie te herhalen en te reflecteren op de toepassing daarvan.
Wil je spacing voor je persoonlijke leren toepassen, dan is samenvatten van de stof en dat herhalen een stap in de goede richting. Zoals ik al eerder aangaf werkt het het beste om aantekeningen pas na het doornemen van de stof te maken, om zo maximale retentie van informatie te bereiken.
Pas bij het vertrek bij mijn vorige baan merkte ik op hoeveel we in de jaren daarvoor hadden bereikt. Een gewoonte die ik mijzelf sindsdien heb aangeleerd is om dagelijks en wekelijks terug te kijken op mijn doelen en die te evalueren. Als je continu kleine stapjes maakt dan valt het je soms niet op hoeveel voortgang je op lange termijn maakt. Reflecteren op wat je doet helpt niet alleen bij leren, het helpt ook te motiveren.