Heb je het gevoel dat je op je werk niet dezelfde persoon bent als thuis? Wil je weten wat anderen van je zien, maar waar je je zelf niet bewust van bent? Ben je benieuwd hoe feedback je nu eigenlijk verder helpt? Het Johari venster kan je helpen te groeien en congruenter te zijn, zodat je beter weet wat je kwaliteiten zijn en waar je valkuilen zitten. Het model maakt inzichtelijk hoe feedback en openheid je kunnen helpen in je persoonlijke ontwikkeling.
Feedback is the breakfast of champions
Ken Blachard
Het Johari venster: 4 kwadranten
De naam Johari klinkt een beetje als een obscure cult, maar het is opgebouwd uit de namen van de Amerikaanse onderzoekers die dit model bedachten, namelijk Joseph Luft en Harry Ingham. Het model is gebaseerd op 2 parameters: enerzijds gaat het er om of informatie voor jou bekend of onbekend is, anderzijds is de vraag of deze informatie voor anderen bekend of onbekend is. Deze 2 parameters (jezelf en anderen) met elk 2 mogelijkheden (bekend of onbekend) leiden tot de onderstaande matrix met 4 kwadranten.
Het 1e kwadrant van het Johari venster: Open
De zaken die zowel voor jezelf als voor anderen bekend zijn noemen we open. Je weet zelf welke eigenschappen dit zijn, maar ook anderen herkennen deze eigenschappen van je. De open ruimte ontstaat doordat je een vertrouwensband opbouwt waarbij je (persoonlijke) informatie met elkaar deelt.
Het 2e kwadrant van het Johari venster: Verborgen
Wat jij zelf wel weet, maar voor anderen niet bekend is noemen we verborgen. De buitenwereld weet namelijk niet dat jij dit kan of weet. Door meer te delen met anderen kan je dit kwadrant verkleinen.
Het is logisch dat bij nieuwe contacten met anderen dit kwadrant nog relatief groot is. Je kent elkaar nog onvoldoende om direct alles op tafel te leggen. Naarmate je elkaar beter leert kennen en intensiever contact hebt, kan dit kwadrant afnemen, ten gunste van de open ruimte van het eerste kwadrant.
Aan het begin van mijn loopbaan merkte ik tegen een trainer op dat ik vrij gemakkelijk contact met anderen kan maken. Veel gesprekken die ik voerde voelden echter als oppervlakkig en ik had behoefte aan meer diepgang. Zij stelde vervolgens een simpele vraag: “Hoeveel van jezelf deel je in deze gesprekken?” Het antwoord was erg weinig. Ik liet de ander veelal aan het woord en hield een comfortabele mentale afstand. Op dat moment werd me duidelijk dat vertrouwen en informatie ontvangen, begint met het te geven. Dit is een vorm van reciprociteit op basis van vertrouwen.
Het 3e kwadrant van het Johari venster: Blinde vlek
Wanneer anderen iets van je weten waarvan je je zelf niet bewust bent, dan spreken we van een blinde vlek. Anderen observeren bepaald gedrag, maar je hebt dat zelf niet door.
Dit kan zowel positief als negatief zijn. Positief wanneer het talenten of kwaliteiten zijn die anderen wel van je zien, maar waarvan je zelf nog niet bewust bent. Negatief in het geval van valkuilen die anderen wel opvallen, maar waar je zelf nog geen weet van hebt.
Kinderen kunnen je hierin een fantastische spiegel voorhouden. Ik weet nog goed dat mijn neefje een jaar of 4 was en ik samen met hem de trap op liep. Hij vroeg me: “Waarom zing je de hele tijd pom-pie-dom-pie-dom?” Ik was me er helemaal niet van bewust dat ik de leegte aan het opvullen was met een wijsje. Kinderen zijn hierin over het algemeen goudeerlijk en duidelijk, wat je blinde vlek kan verkleinen.
Heb je geen kinderen in de buurt, dan is feedback een goede manier om zaken uit je blinde vlek naar het open kwadrant te krijgen. Bij een feedback uitvraag die ik een aantal jaren geleden deed, had ik ook mijn moeder om haar input gevraagd. Het verbaasde me hoeveel overlap er zat tussen de punten die zij benoemde en de feedback die ik van collega’s kreeg.
Eén punt is me echter specifiek bijgebleven. Mijn moeder gaf namelijk aan dat ik vaak oprecht geïnteresseerd over kom, maar dat ze het als irritant ervaarde dat ik wanneer we belden vaak tegelijkertijd andere dingen aan het doen was. Ik was me er totaal niet van bewust dat ik dat deed en schaamde me toch wel enigszins dat dit blijkbaar zo duidelijk was. Sindsdien doe ik mijn best me te focussen op één taak tegelijk en de dingen die ik doe met aandacht uit te voeren.
It takes humility to seek feedback. It takes wisdom to understand it, analyze it and appropriately act on it.
Stephen R. Covey
Het 4e kwadrant van het Johari venster: Onbekend
Zijn kwaliteiten of gedrag voor zowel jezelf als voor je omgeving niet bekend, dan hebben we het over het onbekende kwadrant.
Zo zou het bijvoorbeeld kunnen zijn dat je een enorm talent hebt voor curling. Als je dit echter nog nooit in de praktijk hebt beoefend, dan is de kans klein dat je hier achter komt en ook anderen zullen dit gedrag niet van je kunnen waarnemen.
De open ruimte vergroten
Hoe groter de open ruimte, des te groter de kans dat je congruent leeft. Daarmee bedoel ik dat je op je werk dezelfde persoon bent als thuis. Zelf merk ik dat per groep verschilt hoe ik overkom; wanneer ik op werk ben, dan ben ik vaak serieus en professioneel, met af en toe een grap tussendoor. Ben ik echter met vrienden, dan voert de humor meestal de boventoon. Ik kan zeker niet stellen dat ik overal dezelfde persoon ben, maar de basis is wel gelijk.
Om de open ruimte te vergroten zijn er twee acties die je kan ondernemen, namelijk vertellen en vragen. Voor beiden geldt dat er een goede vertrouwensband moet zijn voordat je hierin zal beginnen.
Vertellen
Wil je de open ruimte vergroten ten koste van de verborgen ruimte, dan kan je meer over jezelf vertellen. Hoe meer anderen van je weten, des te meer je jezelf kan zijn in elke situatie.
Vragen
Als je jouw blinde vlek verkleint, dan vergroot je daarmee de open ruimte. Hiervoor zal je de input van anderen moeten vragen. Door de observaties van anderen leer je meer over jouw kwaliteiten en valkuilen die zich in je blinde vlek bevinden.
There is always space for improvement, no matter how long you’ve been in the business
Oscar De La Hoya