Je doelen behalen: mindset en praktische tips

Het nieuwe jaar is pas een paar dagen oud, dus ik verwacht dat je je goede voornemens tot nu toe hebt volgehouden. Hierbij ga je er natuurlijk van uit dat dit zo blijft. Helaas werkt de statistiek hierbij niet in je voordeel: ongeveer 80%^1,2 van de goede voornemens mislukt, 12 januari is een notaire afhaakdag en januari is zelfs de slechtste maand om überhaupt met goede voornemens te starten. Allemaal niet heel bemoedigend. Waarom is het zo lastig je doelen te behalen?

Continuous efforts – not strength or intelligence – is the key to unlocking our potential.

Winston Churchill

Ik ben ervan overtuigd dat met de juiste aanpak en focus je jouw doelen voor dit jaar wel gaat bereiken. Dat klinkt natuurlijk mooi, maar wees gewaarschuwd, er is geen silver bullet. Je zal zelf keihard moeten werken en er écht voor gaan als je het resultaat wilt bereiken dat je voor ogen hebt. Ben je bereid dat te doen, dan gaat dit artikel, waarin ik de benodigde mindset beschrijf en een aantal concrete tips deel, je helpen je doelen te behalen.

---

De essentie van doelen behalen in 1 minuut

---

Ik ben verantwoordelijk!

Als je niet dit hele artikel gaat lezen, neem dan in ieder geval deze alinea goed in je op. Hierin staat namelijk de belangrijkste les die ik heb geleerd. Niet alleen voor het behalen van doelen, maar op de hele manier waarop ik in het leven sta.

Ik ben nu en in de toekomst het gevolg van mijn eigen keuzes en beslissingen in het hier en nu

Remco Claassen

Lees bovenstaande quote nog een keer door en laat hem tot je doordringen.

Als je je doelen wilt behalen zal je het namelijk zelf moeten doen. Dat betekend geen excuses verzinnen, bepalen wat je bereid bent op te geven en niet bij de minste of geringste weerstand stoppen. Met andere woorden: “er is niemand anders verantwoordelijk voor mijn eigen succes of falen dan ikzelf”. Als dat niet mooi is voor op een tegeltje aan de wand dan weet ik het niet meer.

Internalizing the locus of control

Dit principe staat bekend als de interne locus of control. Mensen met een interne locus of control voelen dat ze controle hebben over hun leven en hoe ze daarmee om gaan. Het tegenovergestelde zijn mensen met een externe locus of control. Zij hebben het gevoel dat het leven hen gebeurt en dat ze daar zelf geen invloed op hebben.

Zelf herken ik me in zowel de externe als de interne locus of control. Dat wil zeggen, vroeger was ik voornamelijk bezig excuses te bedenken waarom dingen niet lukten. De schuld daarvoor lag natuurlijk niet bij mij; het leven overkwam me. Een eenvoudig voorbeeld hiervan zijn de talloze keren dat ik een slecht cijfer voor een toets kreeg. De logische verklaring was dan dat de toets weer te moeilijk was, of “iedereen had een laag cijfer”.

Op een bepaald moment heb ik een knop omgezet en mijn mindset veranderd. Ik besloot zelf verantwoordelijkheid te nemen voor mijn leven en dat was op sommige momenten best confronterend. Je kan namelijk niemand anders dan jezelf de schuld geven als het mis gaat en dat is zeker niet altijd prettig. Andersom werkt het natuurlijk ook zo dat je alleen zelf verantwoordelijk bent voor je eigen succes. Daar lijken de meeste mensen van nature minder moeite mee te hebben…

Ik merk dat deze manier van kijken me creatiever maakt en me met een andere blik naar uitdagingen laat kijken. Als het misgaat ga ik namelijk bij mezelf na wat ik zelf anders had kunnen doen om het resultaat te veranderen. Die input kan ik vervolgens in soortgelijke situaties toepassen.

No excuses

Het leger is een plek waar dit soort verantwoordelijkheidsgevoel met de paplepel wordt ingegoten. Zo is er een fantastisch voorbeeld van WestPoint, de oudste militaire academie van Amerika. Hier worden studenten opgeleid tot officiers in het Amerikaanse leger. Hen wordt geleerd dat er slechts vier antwoorden mogelijk zijn als een meerdere je een vraag stelt, namelijk: “Yes, sir”, “No, sir”, “I don’t understand, sir” en “No excuses”.

Valt je iets op?

Er is geen antwoord “Ja, maar …” of “Dat kwam door …”. Het enige antwoord dat je in zo’n geval kan geven is “No Excuses”. Daarmee geef je aan dat je verantwoordelijkheid neemt voor de situatie, ondanks dat het wellicht niet jouw schuld is.

Hold yourself responsible for a higher standard than anybody else expects of you.

Henry Ward Beecher

Ik kan alleen mijn eigen gedrag direct beïnvloeden

Naast de juiste mindset, namelijk dat jij zelf verantwoordelijk bent voor je eigen leven, is er nog een belangrijke realisatie, voordat je de belangrijkste inzichten gereed hebt om je doelen te bereiken. Dit inzicht volgt uit de cirkel van invloed.

Dit model, door Stephen Covey geïntroduceerd in zijn boek “The 7 habits of highly effective people”, bestaat uit 2 cirkels. De cirkel van invloed en de cirkel van betrokkenheid (concern). De binnenste cirkel betreft alles waar je zelf direct invloed op hebt en in de buitenste cirkel staan de zaken waarbij jij betrokken bent. Die zaken hebben dus ook op een bepaalde manier invloed op jou.

Dit model kan je plotten op alledaagse situaties om vervolgens te bepalen waar je je energie in wilt steken. Als je bijvoorbeeld moeite hebt met een collega, ga je dan over hem of haar klagen tegen anderen (vanuit de circle of concern) of ga je het gesprek met je collega aan en zet je je invloed optimaal in? Door je continu af te vragen waar je invloed in de betreffende situatie ligt, ga je op zoek naar een oplossing in plaats van je te richten op het probleem.

Als je wilt dan zoek je mogelijkheden, als je niet wilt dan zoek je een reden

De cirkel of influence gaat over directe positieve invloed

Bedenk dat dit model gaat over de zaken waar je directe invloed op hebt. Om dit te illustreren staan in onderstaande afbeelding een aantal voorbeelden van de zaken die in de verschillende cirkels terugkomen.

Zoals je kan zien staat in de circle of influence maar één ding, namelijk je eigen gedrag. Ga maar na, kan je iets bedenken waarvan je, buiten je eigen gedrag, de uitkomst direct kunt bepalen?

De circle of concern bevat veel meer zaken, waarvan in de afbeelding enkele voorbeelden zijn gegeven. Wellicht verbaasd het je dat “mijn gezondheid” hier tussen staat. Je zou toch denken dat je hier zelf invloed op hebt? Die gedachtegang is heel logisch, maar bedenk je dat het gaat over directe invloed. Hoe gezond je ook leeft, uiteindelijk kan je alsnog ziek worden, daar heb je geen invloed op.

In negatieve zin kan je deze zaken vaak nog wel beïnvloeden; je ziet vast wel voor je hoe dat van toepassing is op het humeur van de buurman. Met andere woorden, kapotmaken kan rechtstreeks, maar groei, verbetering en herstel zijn altijd indirect.

Dit is een kijk op de wereld vol mogelijkheden. Als je dit toepast dan begin je overal mogelijkheden te zien. Denk dus niet te snel dat je in je eentje geen verandering teweeg kan brengen:

Drie concrete tips voor doelen behalen

Je bent je nu bewust van de benodigde mindset, dus op naar het behalen van je doelen. Hiervoor heb ik drie concrete tips geformuleerd, die ik in de rest van dit artikel verder toelicht.

1. Van discipline naar gewoonten

De kans dat je je doelen behaalt op basis van alleen discipline is niet zo groot. Discipline is namelijk als een schijfrem die elke keer dat je hem gebruikt een beetje slijt. Je moet hem de volgende keer dus nog verder inknijpen om resultaat te hebben. De paradox is dus dat hoe beter het je lukt weerstand te bieden tegen verleidingen, des te lastiger het wordt andere verleidingen te weerstaan.

Een simpel voorbeeld: stel je wilt minder snoepen. De eerste keer dat iemand je een stuk taart aanbiedt, kan je dat vast nog wel vriendelijk afslaan. Als vervolgens iemand anders voorstelt een ijsje te halen begin je al een beetje te twijfelen. Kom je eenmaal thuis, dan trek je toch maar een zak snoep open, want je hebt je vandaag al zo goed weten in te houden, dat je dat wel hebt verdient.

Dit is trouwens ook de reden dat groenten en fruit in supermarkten aan het begin van de route liggen. Zodra je bij het snoep en andere lekkernijen komt, dan heb je al zoveel gezonde keuzes gemaakt, dat je jezelf ook wel iets minder gezonds gunt (de rem is dan al aardig ingesleten).

Creëer gewoonten

Discipline alleen is dus niet genoeg, het gaat er om gewoonten te creëren. Als je een gewoonte hebt gecreëerd, dan hoef je namelijk geen bewuste keuze meer te maken. Je doet het op de automatische piloot.

Gewoonten ontstaan niet zomaar, het is een kwestie van doorzetten en volhouden. Onderzoek op het gebied van voeding en beweging heeft aangetoond dat het gemiddeld 66(!) dagen duurt om een gewoonte aan te leren (waarbij moet worden opgemerkt dat de spreiding van de resultaten erg groot is). Geef dus niet te snel op!

Kaizen

De Japanners hebben een prachtig principe dat bekend staat als Kaizen, constante verbetering, en dit is de crux bij het creëren van gewoonten. Het gaat er hierbij om je doelen in zulke kleine stapjes op te delen, dat het bijna onmogelijk wordt om de stap niet te nemen. Belachelijk kleine stapjes dus, zodat je elke keer als je zo’n klein stapje zet, beloond wordt met een shot Dopamine.

Stel, je wilt een bepaald geldbedrag sparen, zeg €10.000. Je kan dan proberen om deze maand de helft opzij te zetten en volgende maand weer de helft, maar dat is voor de meeste mensen geen reële situatie. Hoe kan je het sparen van €10.000 zo belachelijk klein maken dat er geen drempel is om het niet te doen?

Zet een spaarvarken neer en stop daar elke dag een euro in (het kan ook 10 cent zijn, het belangrijkste is dat je begint). Door dit elke dag consequent te doen is de kans groot dat je een positief gevoel krijgt over het sparen (ondanks dat het nog niet zo snel gaat) en dat je er een soort wedstrijd met jezelf van maakt hoeveel je elke dag opzij kan zetten. Je bouwt aan een nieuwe gewoonte en werkt zo in kleine stappen naar je grotere doel toe.

Het geheim van vooruitkomen is beginnen met lopen.

Dag Hammerskjold

2. Bepaal je prioriteiten

Door je taken te plotten in de Eisenhower matrix, kan je meer tijd besteden aan de zaken die voor jou prioriteit hebben. Dit is dan ook een handige tool om de focus op je eigen doelen te behouden.

Het stellen van de juiste prioriteiten betekend ook dat je nee gaat zeggen tegen de zaken die niet bijdragen aan het realiseren van jouw doelen. Let op dat dit zowel geldt voor de prioriteiten van anderen (zie het artikel waarnaar ik hierboven refereer), als voor je eigen afleidingen. Zo’n interne afleiding kan bijvoorbeeld tv kijken zijn, terwijl je doel is meer te sporten.

Dit raakt ook aan een ander punt, namelijk: wat ben je bereid op te geven om je doelen te behalen? Zelf had ik enkele jaren gelden een doel om vitaler te worden, waarbij ik besloot alcohol en snacks voor het weekend te bewaren. Dit was zeker niet altijd leuk, maar ik wilde dit doel zo graag behalen, dat ik bereid was doordeweeks een aantal concessies te doen.

Het positieve van dit soort ‘leefregels’ is dat het helpt in het beperken van je keuzes, zodat je kan focussen op de beslissingen die er echt toe doen.

The key is not to prioritize what’s on your schedule, but to schedule your priorities

Stephen R. Covey

3. Zorg voor ondersteuning

De derde en laatste tip gaat over het zorgen voor de juiste support. Zorg dat je omgeving zo is ingericht dat het onmogelijk is niet te veranderen. Dit kan op veel uiteenlopende manieren: van geen snoep in huis halen als je minder wilt snoepen tot een personal trainer die je stimuleert vaker te sporten.

Realiseer je daarbij dat er bij elke verandering twee krachten spelen, namelijk een stuwende kracht en een remmende kracht. De crux is je niet te richten op het vergroten van de stuwende kracht, maar juist te focussen op het verminderen van de remmende kracht. Als je doel is vaker te gaan hardlopen dan kan je wel 100 redenen bedenken waarom dat goed voor je zou zijn. Zonder goede hardlopenschoenen en de juiste kleding helpen al die goede argumenten je echter – letterlijk – geen stap verder vooruit. Neem de remmende kracht (niet de juiste spullen) dus weg en ga er voor.

De beste tip op dit vlak is om anderen te vinden die eenzelfde doel nastreven. Zo kan je gezamenlijk naar dat doel toe werken en hier focus op houden. Met je lotgenoten kan je elkaar door de moeilijke momenten heen helpen en successen samen vieren.

Every man I meet is my superior in some way. In that, I learn of him.

Ralph Waldo Emerson

Tenslotte

Als afsluiter nog enkele overwegingen om in gedachten te houden bij het werken aan je doelen:

• Werk niet aan te veel doelen tegelijk, maar breng juist focus aan.
• Lukt het niet of heb je opgegeven? Analyseer waar het fout is gegaan en begin opnieuw.

Het beste moment om een boom te planten is 20 jaar gelden. Het op één na beste moment is nu.

Chinees gezegde

• Laat los wat anderen er van denken. Als jij dit echt wilt, ga er voor en ga er voor met enthousiasme.
• Motivatie leidt tot actie, maar actie leidt ook tot motivatie. Met andere woorden, begin er gewoon aan.

I do what others don’t, so I achieve what others won’t.