Financieel onafhankelijk zijn, wie wil dat nou niet? Maar hoe ziet financiële onafhankelijkheid er in de praktijk uit? En is het voor iedereen haalbaar? Dit artikel beschrijft het concept van FIRE, een beweging van mensen die streven naar financiële onafhankelijkheid.
The question isn’t at what age I want to retire, it’s at what income.
George Foreman
FIRE in het kort
FIRE staat voor Financial Independence, Retire Early. Financiële onafhankelijkheid en vroeg met pensioen dus. Het idee is dat je niet meer afhankelijk bent van inkomsten uit werk en dus eerder met pensioen kan. Dit doe je door je uitgaven te verlagen en je inkomsten te vergroten. Je leeft dan van het rendement dat je vermogen opbrengt.
Financial Independence
Financiële onafhankelijkheid betekent voor iedereen iets anders. De een leeft heel sober en heeft dus minder financiële middelen nodig om rond te komen, terwijl een ander er een meer extravagante levensstijl op nahoudt. Generiek kan je stellen dat je financieel onafhankelijk bent wanneer je uitgaven lager zijn dan het rendement dat je vermogen oplevert.
De 4% regel
Vaak wordt de 4% regel aangehouden voor het bepalen van het benodigde vermogen voor financiële onafhankelijkheid. Deze regel stelt dat je financieel onafhankelijk bent als je uitgaven niet meer dan 4% van je geïnvesteerde vermogen bedragen.
De 4% regel is gebaseerd op onderzoek op basis van historische data. Het is dus een vuistregel en geen absolute waarheid. In het verleden behaalde resultaten bieden immers geen garantie voor de toekomst. Daarbij wordt in deze vuistregel geen rekening gehouden met inflatie, vermogensbelasting, een financiële meevaller zoals een erfenis of de AOW-uitkering waar we allemaal recht op hebben.
Desalniettemin geeft de regel een goede indicatie van het vermogen dat nodig is om financiële onafhankelijkheid te bereiken. Mensen die de regel aanhouden streven ernaar 25 keer hun jaarlijkse uitgaven bij elkaar te sparen (4% maal 25 is immers 100%). Daarmee zijn ze in theorie financieel onafhankelijk, omdat de kans heel klein is dat hun vermogen opraakt als ze dit uitgavenpatroon handhaven.
Stel je geeft elk jaar € 50.000 uit, dan komt dit overeen met 4% van het totale bedrag dat je wilt sparen. Vermenigvuldig dit bedrag met 25 en je komt uit op € 1.250.000. Dit is dus het bedrag dat je nodig hebt om financieel onafhankelijk te zijn. Je gaat er dan vanuit dat het rendement van je vermogen rond diezelfde 4% ligt en je daar dus van kan leven.
Retire Early
Dan het tweede deel van FIRE: Retire Early. Ik geloof niet zozeer in vroeg met pensioen gaan als dit ten koste gaat van je huidige geluk of genot. De essentie van FIRE is in mijn ogen dan ook niet dat je vroeg met pensioen gaat, maar dat je dat zou kunnen. Dat is een groot verschil. Het is dit gevoel van vrijheid en onafhankelijkheid dat velen aantrekt.
Zorg dat je ook op dit moment geniet. Je weet niet hoe lang het leven duurt en wat nog op je pad komt. Zoals de Haagse cabaretier en zanger Harry Jekkers al zong: Later is allang begonnen en vandaag komt nooit meer terug.
You can’t put off being young until you retire.
Philip Larkin
Levensstijl inflatie
Als student kon ik gemakkelijk rondkomen van een inkomen dat vele malen lager lag dan mijn huidige inkomen. Toch hou ik nu niet ineens heel veel meer geld over dan vroeger. Dat komt door iets dat FIRE-aanhangers levensstijl inflatie noemen. Kort gezegd komt dit erop neer dat je gaat leven naar je inkomen. Verdien je meer, dan geef je ook meer uit.
Het extra geld dat binnenkomt geef je uit aan een goede fles wijn, mooie auto of extra vakantie. Een nieuw uitgavenpatroon went verassend snel en dat wordt pas een probleem wanneer je inkomsten veranderen. Of je nu wordt ontslagen, je bedrijf failliet gaat of je ongelukkig bent in je werk en weg wilt, de afhankelijkheid van je volledige salaris bemoeilijkt elk van deze situaties. Hoe lang hou je je hoofd boven water als je volledige inkomen ineens wegvalt?
Alleen al de mogelijkheid open houden een andere, minder goed betalende, baan te kiezen wanneer je ongelukkig bent in je werk zou voldoende reden moeten zijn niet te leven naar je volledige salaris. Doe je dat toch, dan beland je vroeg of laat in een gouden kooi waarbij je kiest voor geld in plaats van geluk.
F*ck you money
Financiële onafhankelijkheid is geen voorwaarde voor het voorkomen van levensstijl inflatie. Door geld opzij te zetten voor mindere tijden verminder je de afhankelijkheid van je huidige inkomstenbron ook al. Dit wordt soms ook wel f*ck you money genoemd. Dit concept kent verschillende uitwerkingen, waarvan ik de volgende het meest waardevol vind. F*ck you money is de hoeveelheid geld die je nodig hebt om het financieel ongeveer een half jaar uit te kunnen zingen. Zie je je baan niet meer zitten of word je ontslagen, dan heb je in ieder geval 6 maanden de tijd om iets nieuws te vinden. Zo voorkom je overhaaste beslissingen.
Zet jouw belangrijkste waarden op een rij
Je kan pas bepalen welke uitgaven de moeite waard zijn als je weet wat voor jou belangrijk is. Financiële onafhankelijkheid hoeft niet, sterker nog het mag niet, ten koste gaan van je huidige levensgeluk. Het doel van FIRE is niet een sober leven te leiden totdat je eindelijk met pensioen kan. Nee, het gaat er om overbodige uitgaven te verminderen en je inkomsten te vergroten. Maar wat zijn overbodige uitgaven?
Alles start met helder hebben wat jou drijft. Zodra je weet welke waarden voor jou belangrijk zijn, dan kan je die waarden vertalen naar je uitgavenpatroon. Is comfort belangrijk, dan geef je je geld misschien graag uit aan een lekkere fles wijn of uit eten gaan. Geeft sociale interactie je veel energie, dan gaat een deel van je geld waarschijnlijk op aan kopjes koffie en uitgaan. Vind je zekerheid belangrijk, dan spaar je wellicht extra of los je een deel van je hypotheek af.
Je uitgaven verlagen
Nu je weet welk type uitgaven jou gelukkig maken, kan je starten met het analyseren van je uitgavenpatroon. Het doel daarvan is inzichtelijk maken welke uitgaven je kan verlagen. Uitgaven verlagen betekent dat je minder geld nodig hebt om rond te komen én dat je meer kan sparen. Win-win dus.
Misschien denk je dat je een goed beeld hebt van je uitgaven. Toch raad ik je aan de volgende analyse te doen, omdat dit voor de meeste mensen confronterend is en nieuwe inzichten biedt. Die cappuccino die je elke dag haalt bij dat leuke koffietentje om de hoek telt op jaarbasis toch op tot een aanzienlijk bedrag.
Neem je banktransacties van het afgelopen jaar eens onder de loep. Het is belangrijk hiervoor een kalenderjaar te nemen, omdat je daarmee alle seizoenstrends op een juiste manier mee kan nemen in je analyse. Categoriseer je uitgaven op een manier die voor jou logisch en nuttig is. Leg nu de kernwaarden die je eerder hebt beschreven hier eens naast. Welke uitgaven maken je op lange termijn niet echt gelukkig en kan je dus verminderen?
Hoeveel geld geef je uit aan online aankopen, uit eten gaan, kansspelen en andere zaken waaraan je minder zou willen spenderen? De categorieën verschillen per persoon, maar bijna iedereen heeft wel iets waaraan hij meer geld uitgeeft dan hij zou willen. Wees bij het besparen wel realistisch en realiseer dat je dit uitgavenpatroon vaak tientallen jaren moet volhouden om je doel te bereiken.
Je inkomen verhogen
Naast je uitgaven verlagen, kan je ook je inkomsten verhogen om zo meer vermogen op te bouwen. Je denkt hierbij misschien al snel aan beleggen in aandelen, maar er zijn veel meer manieren om een hoger inkomen te realiseren. Zo kan je meer gaan werken, een beter betalende baan nemen of een hoger salaris onderhandelen, spullen verhuren of verkopen wat je niet meer nodig hebt. Laat je met een korte online zoektocht inspireren door alle extra inkomstenbronnen die daar worden beschreven.
Aan de slag met FIRE
In dit artikel heb ik slechts een tipje van de sluier gelicht over FIRE. Hier gaat een enorme wereld achter schuil waarin je je eindeloos kan verdiepen. Doe dat ook zeker als je hiermee aan de slag wilt. Let wel dat FIRE een richting aangeeft, maar geen blauwdruk biedt voor jouw persoonlijke situatie. Je zal zelf moeten zoeken naar de beste aanpak voor jouw specifieke situatie. Keuzes als je geld beleggen of liever eerst je hypotheek afbetalen zijn aan jou om te maken.
Het mooie van het FIRE gedachtengoed vind ik dat het je anders laat kijken naar je financiën. Wil je dit weekend een goede fles wijn kopen of geef je je geld liever anders uit. Heb je echt de behoefte aan een groter huis, of betaal je liever je hypotheek af? Ben je bereid het nu met wat minder te doen om zo in de toekomst meer geluk te ervaren?
Wil je FIRE en de vrijheid die daarbij komt kijken ervaren, dan vereist dat geduld, discipline en een lange termijn focus. Hoe eerder je begint, des te langer je kan genieten van je financiële onafhankelijkheid.
Die lange termijn focus is beter vol te houden als je afleidingen minimaliseert (met name van advertenties) en focust op tevredenheid met datgene dat je al hebt.
As in all successful ventures, the foundation of a good retirement is planning.
Earl Nightingale