Heb je moeite met het formuleren van concrete doelen? Is het achteraf moeilijk te bepalen of je een doel nou wel of niet hebt behaald? De SMART methode bied je de structuur waarmee je doelen concreet, meetbaar en haalbaar formuleert. Wat de SMART methode is en hoe je het toepast om betere doelen te stellen lees je in dit artikel.
It must be borne in mind that the tragedy of life doesn’t lie in not reaching your goal. The tragedy lies in having no goals to reach.
Benjamin E. Mays
Wat is de SMART methode?
SMART is een acroniem dat staat voor Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden. Formuleer je doel aan de hand van deze 5 stappen en het is direct duidelijk wat je wilt bereiken. Dat is van groot belang, want als je niet weet waar je op naartoe wilt, hoe ga je daar dan ooit komen?
De 5 pijlers van de SMART methode staan hieronder benoemt en deze worden vervolgens stuk voor stuk nader toegelicht.
- Specifiek – wat is het precies dat je wilt doen?
- Meetbaar – hoe weet je of je jouw doel hebt bereikt?
- Acceptabel – wat maakt dit doel voor jou de moeite waard?
- Realistisch – is je doel (enigszins) haalbaar?
- Tijdgebonden – wanneer begin en wanneer is het af?
Hoe maak je doelen specifiek?
Schrijf duidelijk en gedetailleerd op wat je wilt bereiken. Elke creatie kent 2 delen, namelijk een mentaal deel en een fysiek deel. Het mentale deel gaat over het bedenken wat je gaat doen en het fysieke deel is de uitvoering daarvan. Hoe meer tijd en moeite je steekt in de mentale creatie, des te eenvoudiger de fysieke uitvoering wordt.
Door helder te omschrijven wat je wilt bereiken, kan je ook het pad dat daarvoor nodig is beter voor je zien. Vermijd algemene en vage termen: zet in je doelen geen woorden als beter, meer, groter, gezonder, sneller, etcetera, tenzij je dat verder kan kwantificeren.
Hoe kom je tot meetbare doelen?
Meten is weten, maar weet wat je meet. Koppel cijfers aan een doel, zodat je weet wanneer je het doel hebt bereikt. Hoeveel beter ga je worden? Hoeveel gewicht wil je verliezen? Hoeveel sneller ga je leveren? Koppel je doel niet alleen aan cijfers, zorg ook dat je een manier hebt om die cijfers daadwerkelijk te meten.
Wat is een acceptabel doel?
Zorg dat je volledig achter je doelen staat. Wat dragen je doelen bij aan de persoon die jij wilt zijn? Werk je met een groep aan het doel, zorg dan dat iedereen expliciet aan boord is. Dat wil zeggen dat iedereen zich positief uitspreekt over het doel. Het ontbreken van openlijke weerstand is niet hetzelfde als het collectief najagen van een gezamenlijk doel.
Bepaal niet alleen wat je wilt bereiken, maar schrijf ook op waarom je dat wilt. Zeker met doelen die zich over langere perioden uitspreiden komen er momenten dat de motivatie even wat minder is. Dan helpt het te lezen waarom je dit doel ook weer nastreeft.
Hoe stel je (enigszins) realistische doelen?
De kunst bij het stellen van (enigszins) realistische doelen is het vinden van de juiste balans tussen uitdaging en haalbaarheid. Zoek een doel dat net buiten je comfortzone ligt, maar niet zo ver dat je het nooit gaat bereiken.
Enigszins is hier een belangrijke toevoeging. We zijn vaak bang om te falen en stellen dan maar doelen waarvan we vooraf al weten dat we ze kunnen halen. Dat is zonde, want je kan zoveel meer bereiken. Liever een net te hoog doel stellen en dat bijna behalen, dan initieel gaan voor een gegarandeerde uitkomst met weinig ambitie. Je haalt het gestelde doel misschien niet, maar stel je eens voor dat je dat ambitieuze doel voor 90% behaalt.
Heb je niet alle kennis en kunde in huis om je doel te verwezenlijken? Dan is dit ook een goed moment om in kaart te brengen welke mensen je nodig hebt om je doel werkelijkheid te maken.
Het belang van tijdgebonden doelen
Wanneer start je en op welk moment wil je jouw doel bereikt hebben? Zorg dat je een duidelijke startdatum hebt en dat je voor jezelf een deadline stelt. Werk je aan een lange termijn doel, zorg dan voor tussentijdse deadlines om overzicht te behouden en jezelf te blijven motiveren.
Een voorbeeld van de SMART methode
Afvallen is nog steeds een van de meest gehoorde doelen, zeker aan het begin van een nieuw jaar. Met “Ik wil afvallen” kom je er natuurlijk niet. Laten we eens kijken hoe we dat doel SMART kunnen maken.
- Specifiek: Ik ga minder suiker eten en minimaal 2 keer per week sporten.
- Meetbaar: Zo ga ik minimaal 5 kg afvallen.
- Acceptabel: Vitaliteit is voor mij heel belangrijk en gewicht is daar een belangrijk onderdeel van.
- Realistisch: Ik weeg nu 80 kg en gezien mijn BMI is 5 kg een gezond en realistisch streven.
- Tijdgebonden: Op 2 januari start ik met dit doel en op 1 maart heb ik het bereikt.
We kunnen het doel dus als volgt formuleren: “Vanaf 2 januari van komend jaar ga ik minder suiker eten en minimaal 2 keer per week sporten. Daarmee zorg ik dat ik op 1 maart van komend jaar maximaal 75 kg weeg.” Door je doel op deze manier te formuleren kan je al bijna voor je zien hoe je leven straks is veranderd.
Aan de slag met de SMART methode
De SMART methode kan je zowel inzetten voor persoonlijke doelen als voor organisatiedoelstellingen. Het werkt voor alle onderwerpen, van werk tot sport en van gezondheid tot klussen.
Een gebrek aan motivatie is vaak een gebrek aan duidelijkheid: je weet niet precies wat je wilt bereiken en hoe je daarmee kan starten. De SMART methode is een goede eerste stap in de richting om die onzekerheid weg te nemen.
You are never too old to set another goal or to dream a new dream.
C.S. Lewis