Persoonlijke ontwikkeling begint met zelfreflectie. Zonder inzicht in je kwaliteiten en valkuilen wordt het lastig te bepalen hoe je jezelf kan ontwikkelen. Er zijn vele methoden en modellen beschikbaar die je hierbij kunt inzetten, waarbij het kernkwadrant een van de laagdrempeligste is. Vergis je echter niet in de ogenschijnlijke eenvoud van het model, het kan interessante inzichten opleveren!
Waarom zou je de tijd nemen een kernkwadrant in te vullen? Hoe helpt het je in het contact met anderen? Welke inzichten kan het je opleveren? Dit artikel behandelt de 4 blokken van het kernkwadrant en illustreert deze aan de hand van twee voorbeelden. Zo kan je direct aan de slag om beter inzicht te krijgen in jouw talenten en valkuilen.
Use what talent you possess: the woods would be very silent if no birds sang except those that sang best.
Henry van Dyke
Wat is het kernkwadrant?
Het kernkwadrant of kwadrant van Ofman werd geïntroduceerd door de bedrijfskundige Daniel Ofman. In een kernkwadrant kan je de eigenschappen beschrijven die bij een persoon of groep horen. Zo krijg je inzicht in kwaliteiten en valkuilen van dat individu of die groep. Een kernkwadrant is een laagdrempelige manier om te reflecteren op je eigen kunnen. De inzichten die je daaruit opdoet kan je vervolgens gebruiken om je eigen persoonlijke ontwikkeling verder vorm te geven.
De opzet van het model
Het model dat Ofman introduceerde kent een eenvoudige opzet. Het bestaat uit de 4 secties die in onderstaande figuur zijn weergegeven.
De kernkwaliteit
We beginnen links bovenaan in de figuur met de kernkwaliteit. Een kwaliteit is iets waar je goed in bent. Bedenk je wat je onbewust heel goed kan en er is een grote kans dat dit een van je kernkwaliteiten is. Een kernkwaliteit is een eigenschap die je van nature hebt. Het is geen aangeleerd gedrag. Dit wil niet zeggen dat je geen nieuwe kwaliteiten kan ontwikkelen. De crux zit hem in het woord kernkwaliteit. Je hebt ook nog andere kwaliteiten, maar je kernkwaliteiten vormen de basis van wie jij bent.
Kernkwaliteiten zijn dus aangeboren en kunnen vervolgens verder ontwikkeld worden. Het zijn de eigenschappen die anderen in je waarderen. Enkele voorbeelden van kernkwaliteiten zijn behulpzaamheid, daadkracht, discipline, empathisch vermogen en zelfstandigheid.
De valkuil
De valkuil wordt ook wel vervorming genoemd. Het is een teveel van de kernkwaliteit. Je valkuil wordt zichtbaar wanneer je kernkwaliteit doorschiet. Een valkuil komt vaak naar voren in stresssituaties. Wanneer er (tijds)druk is moet je soms je vaste manieren en gewoonten loslaten. Dit kan er in resulteren dat je doorschiet in je standaard coping mechanismen die normaliter zo goed werken. Zo wordt je kracht ineens een zwakte. Wanneer de stress nog verder opbouwt dan kan iemand zelfs doorschieten naar zijn eigen allergie, daarover later meer.
De uitdaging
Een uitdaging is een goede aanvulling op de kernkwaliteit. Door je uitdaging verder te ontwikkelen versterk je jouw kernkwaliteit. De uitdaging is het positief tegenovergestelde van de valkuil. Dit is het best te illustreren aan de hand van een voorbeeld.
Stel dat mijn kernkwaliteit is zaken snel te doorgronden en daarbij gemakkelijk verbanden te leggen. In een gesprek kan ik dan al vrij snel begrijpen waar de ander heen wil, zonder dat hij dat helemaal heeft toegelicht. Wanneer deze kernkwaliteit doorschiet kan het dus zijn dan ik anderen niet laat uitpraten waardoor ze zich niet gehoord voelen. De uitdaging is dan om een manier te vinden waarbij de ander zich gehoord voelt, zonder dat dit doorschiet in mijn allergie.
De allergie
De allergie is zo genoemd omdat dit blok tot de meeste conflictsituaties leidt. Ga maar na: iemand die in jouw allergie zit toont een extreme versie van het gedrag dat hoort bij jouw uitdaging. In het voorbeeld dat ik eerder beschreef was de uitdaging om te zorgen de ander zich gehoord voelt. Een allergie die daarbij hoort is wanneer iemand eindeloze gesprekken voert die nergens toe leiden.
Stel je eens voor! Jij probeert uit alle macht een betere gesprekspartner te zijn door de ander te laten uitpraten en zijn verhaal te laten vertellen. Ondertussen leidt dat verhaal nergens toe en raak je met de minuut gefrustreerder. Zelf weet je namelijk al lang wat er moet gebeuren, omdat je zaken nou eenmaal snel doorgrond.
Voorbeelden van een kernkwadrant
Bij het toelichten van de 4 blokken van het kernkwadrant kwam al een voorbeeld naar boven van een kernkwadrant. De uitwerking van dit voorbeeld is te zien in de figuur hieronder.
Mijn ervaring is dat voorbeelden bij dit model een goede manier zijn op je op weg te helpen, dus hieronder licht ik nog een kernkwadrant toe. Dit kernkwadrant hoort bij de kwaliteit structuur aanbrengen:
- Kernkwaliteit
Structuur aanbrengen. Ik werk van nature enorm gestructureerd en doelgericht. Dit helpt mij bij het organiseren van informatie en het creëren van overzicht. - Valkuil
Alles willen vastleggen en de angst iets kwijt te raken of te vergeten. Dit kost dan te veel tijd, schiet zijn doel voorbij en remt de algemene voortgang. - Uitdaging
Accepteren dat structuur niet de oplossing voor alles is. Met andere woorden: niet alles (willen) vastleggen, maar sommige dingen ook laten zijn. - Allergie
Chaos laten ontstaan. Wanneer ik de structuur volledig zou loslaten dan zou ik informatie niet meer kunnen terugvinden en het overzicht verliezen. Chaos dus.
In onderstaande figuur is dit kernkwadrant visueel weergegeven.
Waar je op moet letten bij het gebruik van een kernkwadrant
In de inleiding gaf ik al aan dat het kernkwadrant een ogenschijnlijk eenvoudig en laagdrempelig model is. Met de informatie die je nu hebt kan je al direct aan de slag. Toch is het verstandig onderstaande kanttekeningen door te nemen, zodat je een volledig beeld van dit model hebt.
Jouw kernkwadrant is een van de mogelijkheden
Een kernkwadrant is vatbaar voor interpretatie. Sterker nog, dat is een van de kenmerken van het model. De twee voorbeelden die ik heb gegeven zijn mijn interpretatie bij de genoemde kernkwaliteiten. Ik ervaar de wereld om me heen op basis van mijn overtuigingen en daar komen deze valkuil, uitdaging en allergie uit voort. Is jouw kernkwaliteit ook structuur aanbrengen? Dan kan het heel goed zijn dat de invulling van de overige 3 blokken er in jouw geval heel anders uitziet dan bij mij. Elk kernkwadrant is persoonlijk.
Leer van je allergie
Erger je je vaak aan een collega of die vervelende oom? Wanneer je je ergert aan iemand, dan is er een kans dat diegene een kwaliteit bezit waar jij stiekem iets meer van zou willen hebben. Heb je een hekel aan iemand omdat hij altijd het hoogste woord voert? Zou het kunnen zijn dat je zelf vaker van je wil laten horen of op de voorgrond wil treden?
In zo’n geval zit de eigenschap van de ander in je allergie kwadrant. Dat betekent dat het in afgezwakte vorm jouw uitdaging bevat. Hier valt dus iets te leren! Door te observeren wat de ander doet en daar het positieve in te ontdekken kan je jouw eigen uitdaging ontwikkelen. Daarmee versterk je jouw eigen kernkwaliteit.
Every man I meet is my superior in some way. In that, I learn of him.
Ralph Waldo Emerson
Gebruik het model ook niet om anderen op hun ontwikkelpunten te wijzen, maar juist voor het verkrijgen van inzicht in je eigen drijfveren. Loopt de samenwerking stroef? Maak eens een kernkwadrant naar aanleiding van de situatie en analyseer waardoor de samenwerking moeizaam verloopt. Waar kan je iets van de ander leren?
Het gaat om het vinden van balans
Uiteindelijk gaat het bij het kernkwadrant om het vinden van de juiste balans. Wanner het in dit model gaat over doorschieten, dan heb je een balans te vinden om dat te voorkomen. Daarnaast gaat het ook om het vinden van de juiste balans tussen je kernkwaliteit en je uitdaging. Het is niet de bedoeling dat je ineens al je focus en energie gaat toeleggen op je uitdaging. Je kernkwaliteit is de basis en die kan je verrijken door te werken aan je uitdaging.
De uitdaging kan net die nuance aanbrengen in je kernkwaliteit waarmee je nog effectiever aan de slag gaat. Je uitdaging ontwikkel je om te voorkomen dat je in je valkuil terecht komt. Eerder schreef ik al dat stress een van de factoren is die zorgt dat je in je valkuil terecht komt. Wordt de stress nog hoger, dan kan je zelfs doorschieten naar je allergie. Dit laat zich mooi illustreren aan de hand van de kernkwaliteit structuur aanbrengen die we eerder al behandelden.
Structuur aanbrengen kost tijd en wanneer die tijd ontbreekt dan levert dit stress op. Om die stress te verminderen zou je graag meer structuur aanbrengen, maar daar heb je nou juist geen tijd voor. Door deze catch-22 kan de stress nog verder oplopen, waardoor je het totaal niet meer overziet. Het is simpelweg allemaal te veel en je laat de structuur helemaal varen. Daarmee ben je in je allergie, namelijk chaos laten ontstaan, beland.
Aan de slag met het kernkwadrant
Je hebt nu alle informatie paraat om een aantal kernkwadranten te maken. Maak het jezelf daarbij niet te makkelijk. Vijf verschillende kernkwadranten is de absolute ondergrens, maar ik wil je uitdagen er minimaal 10 op te stellen. Het leert je niet alleen veel over jezelf, het levert ook waardevolle inzichten op wanneer je een persoonlijk mission statement wilt opstellen.
The artist is nothing without the gift, but the gift is nothing without work.
Émile Zola