Ben jij een progressieve geest die anderen met oprechte interesse benadert en van ze wil leren? Dat dacht ik ook van mezelf. Tot ik in aanraking kwam met de implicit association test (IAT). Deze test maakte het pijnlijk duidelijk dat ik aanzienlijke onbewuste voorkeuren heb. Hoe werkt een implicit association test? En welke vooroordelen kan je er mee onderzoeken? In dit artikel lees je wat een implicit association test is en wat de resultaten van zo’n test betekenen. Zo ben je bewuster van je vooroordelen en kan je daar beter mee omgaan.
I don’t believe it’s humanly possible to be free of bias.
Robin DiAngelo
Wat is een implicit association test?
We hebben allemaal vooroordelen. Een deel daarvan kunnen we reduceren door actief contact te zoeken met anderen die een wereldbeeld hebben dat afwijkt van het onze. Hiermee kan je bewuste vooroordelen wegnemen. We hebben echter ook onbewuste voorkeuren. Wat je niet weet kan je niet wegnemen, maar je kan je wel bewust worden van deze vooroordelen. Ze zijn dan niet langer onbewust, maar ze blijven impliciet.
Om deze onbewuste voorkeuren in kaart te brengen, ontwikkelde een groep onderzoekers van Harvard de implicit association test, of kortweg IAT. De IAT is niet één test, maar een bepaalde testmethode. Op basis van deze methodiek kan je verschillende voorkeuren onderzoeken, die elk via een eigen test inzicht geven. Deze tests gaan dus niet alleen over vooroordelen, maar over alle impliciete voorkeuren die in ons brein geprogrammeerd zijn.
Welke impliciete voorkeuren kan ik onderzoeken?
De IAT is een test die je online kan doen om erachter te komen of je bepaalde onbewuste voorkeuren hebt. Allereerst kies je een onderwerp waarvan je jouw voorkeuren wilt onderzoeken. De volgende onderwerpen zijn beschikbaar op de originele Harvard website:
- Ras (zwart – blank)
- Huidskleur (lichte huidskleur – donkere huidskleur)
- Seksualiteit (homo – hetero)
- Landen (jouw land – Verenigde Staten). Dit geeft een indicatie van de mate van nationalisme.
- Geslacht (geslacht – wetenschap). Deze IAT geeft de associatie weer die we hebben met alfa versus beta wetenschap en de impliciete voorkeur voor vrouwen bij de eerste categorie en mannen bij de tweede.
- Leeftijd (out – jong).
- Gewicht (dik – dun).
Naast bovenstaande mogelijkheden biedt Project Implicit, eveneens een initiatief vanuit Harvard, een uitgebreidere lijst met IAT’s aan. Hierbij kan je bijvoorbeeld je impliciete voorkeuren onderzoeken op het gebied van handicaps, wapens en religie.
Hoe gaat een implicit association test in zijn werk?
Zodra je een onderwerp hebt geselecteerd dan gaat de test als volgt in zijn werk. Initieel krijg je 2 categorieën te zien, bijvoorbeeld zwart & wit of dik & dun. De ene categorie staat aan de linkerkant van het scherm, de ander aan de rechterkant. Vervolgens komen midden in het scherm achtereenvolgens afbeeldingen en woorden in beeld. Deze woorden en afbeeldingen moet je zo snel mogelijk in de juiste categorie plaatsen. Dit doe je door de e of i toets op je toetsenbord te selecteren. Hoort het item bij de linker categorie, dan klik je op de e, hoort het bij de rechtercategorie, dan klik je op de i.
Nadat je deze eerste ronde hebt doorlopen dan passen de categorieën aan naar positief & negatief. De test verloopt verder hetzelfde, namelijk zo snel mogelijk categoriseren van de woorden en afbeeldingen die in het midden van het scherm verschijnen. Tot zo ver weinig spannends. Dit waren de tests voor het kalibreren van de test. Nu wordt het pas echt interessant.
Je voelde het misschien al aankomen; de verschillende categorieën worden nu gecombineerd. Aan de linkerkant van het scherm staat nu bijvoorbeeld zwart & positief en rechts staat wit & negatief. Vervolgens komen in het midden van het scherm woorden en afbeeldingen in beeld die bij één van deze 4 categorieën horen. Aan jou wederom de taak deze items zo snel mogelijk bij de juiste categorie onder te brengen, door op de e of i toets te drukken.
Tijdens de test wordt gewisseld tussen de positie van de categorieën (links en rechts in het scherm). Zo wordt gecorrigeerd voor eventuele fysieke voorkeuren bij het verplaatsen van items naar de linker- of rechterzijde van het scherm.
De crux van de implicit association test
De crux van de implicit association test zit hem in de reactietijd die je nodig hebt om de items te categoriseren. Ben je in staat items sneller te categoriseren wanneer wit & positief zijn gekoppeld dan wanneer zwart & positiefbij elkaar staan? Op basis van je reactietijd bij de tests met de gecombineerde categorieën kan iets worden gezegd over je impliciete voorkeuren. Ben je in staat sneller te categoriseren, dan maak je gemakkelijker een associatie tussen de categorieën die gecombineerd worden weergegeven. Het resultaat is een lichte, matige of sterke voorkeur voor één van de geteste categorieën.
Een voorbeeld: mijn onbewuste voorkeuren ten aanzien van geaardheid
De eerste implicit association test die ik deed, was die op het gebied van geaardheid. De twee parameters in de test waren homoseksualiteit & heteroseksualiteit. De afbeeldingen die in beeld kwamen waren bijvoorbeeld plaatjes van 2 vrouwen of een plaatje van een man en een vrouw. Bij het aanpassen van de categorieën naar positief & negatief kwamen woorden in beeld als pijn, horror, en vreugde. Tot zover de kalibratie van de test.
De volgende opdracht was het categoriseren van items op basis van de gecombineerde categorieën zoals te zien in onderstaande afbeelding.
Mijn resultaat bij deze IAT was confronterend:
Ik was dus in staat positieve eigenschappen sneller juist te categoriseren wanneer deze gekoppeld waren aan heteroseksualiteit. Vooraf had ik verwacht een impliciete voorkeur te hebben. Een sterke automatische voorkeur had ik echter niet verwacht. Door de test vaker te doen verandert de sterke voorkeur wellicht in een matige voorkeur. Maar de impliciete voorkeur blijft.
Vooruit, nog eentje dan
Het resultaat van mijn eerste IAT maakte me nieuwsgierig naar mijn impliciete voorkeuren op een domein waar ik weinig mee heb, namelijk nationalisme. Voor mijn gevoel heb ik geen sterke nationalistische gevoelens, laat staan een grote voorkeur voor Nederland boven (in dit geval) Amerika. Het resultaat van deze IAT was als volgt:
Dit past, beter dan de eerder afgenomen test, in het beeld dat ik vooraf had. Namelijk dat ik geen sterke voorkeur voor Nederland boven Amerika heb. Een matige voorkeur is echter ook zwaarder dan ik dacht. Ik had namelijk een lichte voorkeur voor Nederland verwacht. Geen voorkeur zou niet realistisch zijn, aangezien ik in Nederland ben opgegroeid en dit ook mijn impliciete voorkeuren heeft gevormd.
Wat kan ik met deze kennis?
Allereerst is het belangrijk dat jij deze test ook zelf doet. Een test kost je ongeveer 10 minuten en dat is dik de moeite waard. Ik had al eerder over de test gelezen, maar pas toen ik deze zelf heb uitgevoerd kwam de impact ervan bij me binnen.
Vervolgens is het goed je te realiseren dat we allemaal onze voorkeuren hebben. Verbind echter niet te snel harde conclusies aan deze test. Het is goed je bewust te zijn van je voorkeuren en vooroordelen, maar sla hier niet in door. Ga niet overcompenseren door bijvoorbeeld ineens extra veel aandacht te besteden aan die ene homoseksuele collega op je afdeling. Grote kans dat dit slechts een averechts effect heeft.
Wat je wel kan doen is jezelf de vraag stellen wat de impact van deze impliciete voorkeuren voor jou is. Ben je bijvoorbeeld verantwoordelijk voor het aannemen van nieuwe mensen binnen je organisatie? Heeft dit nieuwe bewustzijn daar dan invloed op?
There is no neutrality. There is only greater or lesser awareness of one’s bias.
Phyllis Rose