Je schermtijd drastisch verminderen: social media verwijderen

Schermtijd, in ieder geval op je smartphone, is onlosmakelijk verbonden met het gebruik van social media. Wil je jouw schermtijd drastisch verminderen, dan weet je al lang hoe je dat kan doen: social media verwijderen. Toch is de kans klein dat je dit doet. Veel mensen in je omgeving maken hier wel veelvuldig gebruik van dus door social media te verwijderen val je buiten de boot. De Fear Of Missing Out is te groot. Overweeg je toch deze stap te nemen, dan lees je hier mijn ervaringen op dit gebied die je behoeden in de meest voorkomende valkuilen te stappen.

Focus on how to be social, not on how to do social.

Jay Baer

Schermtijd verminderen

Dit artikel is het zevende en laatste in een reeks artikelen die je helpen bij het verminderen van je schermtijd. Naast informatie over social media verwijderen deel ik in dit artikel ook enkele laatste tips en reflecties naar aanleiding van de eerdere artikelen en reacties. 

Het begon allemaal met toegeven dat je een telefoonverslaving hebt. Wil je daarvan afkomen, dan weet je welke 6 beproefde stappen je daarbij helpen. Elke verandering start met bewustzijn op basis van objectieve inzichten. Voordat je de stappen neemt je schermtijd te verminderen is het belangrijk je doel op te schrijven. Wanneer ben je tevreden?

Weet je wat je wilt bereiken, dan kan je daaraan werken door notificaties te verminderen en je apparaat onaantrekkelijk te maken. Dit zijn de eerste laagdrempelige stappen. Lastiger wordt het wanneer je jouw apparaat onbereikbaar maakt en je veelgebruikte apps verwijderd. De laatste stap, social media verwijderen, zal voor velen verreweg de lastigste zijn.

Waarom we überhaupt gebruik maken van social media

Verschillende vormen van social media zijn groot geworden met de opkomst van het internet. Denk hierbij aan online fora waar gelijkgestemden elkaar konden vinden. Sinds het begin van de 21^ste eeuw krijgt dit steeds meer de vorm van social media zoals we die vandaag de dag kennen met platformen als Twitter, Facebook en Instagram. De grote vraag is: Waarom willen we elkaar zo graag online ontmoeten?

Onderlinge verbondenheid is een basisbehoefte van mensen. We willen er allemaal bij horen. Meer dan dat is het misschien juist de angst er niet bij te horen die maakt dat we massaal deelnemen aan online social media platformen. Maar wie van je Facebookvrienden nodig je uit op je verjaardag? Welke Twittervolgers bel je op wanneer het even minder met je gaat?

Social media stellen je in staat snel en gemakkelijk contact te maken met vele anderen. Het nadeel daarbij is dat dit vaak oppervlakkige relaties zijn. Elkaar echt zien is anders dan online. Al is het maar door de ongemakkelijke stiltes en situaties. Ook die vormen je relatie. Sociale vaardigheden als het interpreteren van lichaamstaal of aanvoelen van situaties gaan achteruit naarmate je elkaar niet in het echt onder ogen komt.

Het is geen wonder dat we moeite hebben los te komen van social media, aangezien het een basisbehoefte invult die in ons mensen zit ingebakken. Wil je betekenisvollere connectie maken met anderen, dan helpt het social media te verwijderen. 

Gun jezelf de tijd

Vond je het verwijderen van apps al te ver gaan? Sla deze stap dan maar over. Verwijder je social media, dan val je buiten de boot. Je bent anders dan de meute en dat is niet voor iedereen weggelegd. 

Ik vraag je niet direct al je social media accounts te verwijderen. Dat is een te grote stap om op lange termijn vol te houden. Wel verwacht ik je na het lezen van dit artikel aan het denken te hebben gezet over de impact van social mediagebruik. Telefoons – en social media in het bijzonder – maken ongelukkiger. Hoe mooi zou je leven zijn als het er uit zag als je social media timeline?

Social media leiden tot depressie, eenzaamheid, stress en slechtere nachtrust. Zelf heb ik in een ver verleden mijn Facebook account verwijderd. Dat verliep geleidelijk. Eerst heb ik een applimiet ingesteld voor de Facebook app. Daarna heb ik de app in zijn geheel van mijn telefoon verwijderd. Het gevolg was dat ik Facebook alleen nog via mijn laptop gebruikte. Daardoor maakte ik zo weinig gebruik van de dienst, dat ik goed kon wennen aan een leven zonder dit platform. Zo was de stap naar het volledig verwijderen van mijn account slechts een kleine. Dit is een proces van maanden geweest, van het moment dat dit idee vorm kreeg tot het daadwerkelijk verwijderen van mijn account.

Come to the dark side

Realiseer je dat de gewoonten die je probeert af te leren jarenlang zijn ingesleten. Vandaar dat een geleidelijke aanpak vaak beter werkt. Iets anders dat je moet beseffen is dat niet iedereen blij zal zijn met jouw ontwikkeling. Je doet iets anders dan de meesten, dus reken dat je daar op zijn minst vragen over krijgt. Niet alleen je vrienden zien je niet graag vertrekken, ook de social media platformen zelf zullen alles uit de kast trekken om je als gebruiker te behouden. Vergeet niet dat veel van deze diensten draaien op jouw data en de verkoop van advertenties. Met jouw vertrek zien ze dus feitelijk hun product de deur uit lopen.

Ontwikkelaars weten heel goed dat het verwijderen van hun app een stap is  naar het volledig afscheid nemen van hun dienst. Andersom geldt het installeren van een app als teken van verhoogde commitment aan een dienstverlener. Dit is de reden dat tegenwoordig bijna elk bedrijf je een app door de strot probeert te duwen. Laat me dit illustreren aan de hand van 3 voorbeelden.

1. Gmail

Zoals ik in een eerder artikel beschreef heb ik mijn e-mail app van mijn toestel verwijderd. Sinds ik dat heb gedaan log ik indien nodig via de webbrowser op mijn telefoon in. Elke keer dat ik op deze manier toegang tot mijn e-mail wil krijg in onderstaande melding te zien.

Laat deze afbeelding even goed op je inwerken. Het bericht start met aangeven dat dit ‘de slimmere optie’ is, gevolgd door een opsomming van de fantastische voordelen van de Gmail app. Bijvoorbeeld ‘Ontvang meldingen’, een voordeel dat totaal niet strookt met de asynchrone manier van communiceren waarvoor e-mail bedoeld is.

Het sluwste deel van deze pagina is echter het ontwerp van de keuzemogelijkheid. Bedenk goed dat dit een mobiele webpagina is. Alles is dus relatief klein uitgevoerd. Ik wil de app niet downloaden. Dat is een bewuste keuze. Telkens wanneer ik toegang tot mijn e-mail wil moet ik dus mijn best doen met mijn vinger op de tekst “ik heb geen interesse” te klikken, zonder daarbij per ongeluk op de enorme download knop te komen. Dit scherm komt niet af en toe voorbij, maar elke keer dat ik bij Gmail inlog via mijn telefoon.

2. LinkedIn

.Sinds het verwijderen van de LinkedIn app van mijn telefoon krijg ik regelmatig e-mails vanuit het platform. In deze berichten worden de vele voordelen van de app uitgelicht. 

Wat met name opvalt is de geraffineerde timing van deze e-mails. Vaak ontvang is deze berichten als iemand contact met me heeft opgenomen via de berichten functionaliteit van LinkedIn. De titel van zo’n e-mail is dan ‘Neem je berichten overal mee naartoe’. Zo is de toegevoegde waarde van de app direct duidelijk. De keerzijde, afleiding door notificaties, nutteloze informatie en fear of missing out, worden hier uiteraard niet benoemd.

In dit geval is social media verwijderen voor mij geen optie. LinkedIn geeft mij namelijk ook veel waarde op professioneel vlak, bijvoorbeeld als distributiekanaal van de content op dit blog. De baten wegen dus nog op tegen de kosten.

3. Bol.com

Het derde en laatste voorbeeld betreft bol.com. Het verschil met de andere 2 voorbeelden is dat ik van bol.com de app nooit eerder heb geïnstalleerd. Dit zou je sowieso niet moeten doen met thuiswinkel apps. Door dergelijke apps te installeren maak je het jezelf te makkelijk onnodige spullen te kopen. Als je iets echt nodig hebt, dan ben je bereid de drempel te nemen die daarvoor nodig is.

Deze e-mails krijg ik significant minder vaak dan die van bijvoorbeeld LinkedIn. Toch probeert ook bol.com me te verleiden hun app te installeren.

De reden hiervoor is simpel. Mensen met de app zijn eenvoudiger te verleiden aankopen te doen. Die drempel is namelijk enorm laag. Daarbij is data over eerdere aankopen beschikbaar waarmee relevante aanbevelingen kunnen worden gedaan. Deze suggesties worden via pushnotificaties direct bij jou bezorgd. Je begrijpt direct waarom bol.com veel tijd en energie steekt in het pushen van hun app richting potentiele gebruikers.

Je ziet dat bol.com eenzelfde directe aanleiding voor deze mails gebruikt als in het voorbeeld van LinkedIn. In dit geval kan je namelijk je pakketje eenvoudiger volgen via de app. Stel je voor dat je eventjes niet weet waar je pakket uithangt.

Houd je rug recht

Elke dienstverlener heeft wel een app. Van je telefoonaanbieder en energieleverancier tot aan de online boodschappendienst of zelfs je vliegtuigmaatschappij. Soms kan je bijna niet om de app heen. Toen ik laatst een vliegreis maakte heb ik de app van de betreffende maatschappij geïnstalleerd, omdat ik daarmee de meest recente reisinformatie direct bij de hand had. 

Wat velen vergeten is om de app na zo’n reis (of ander eenmalig gebruik van een dienst) weer te verwijderen. Ik snap dat dit niet de hoogste prioriteit heeft en het lijkt misschien overbodig. Een rommelige smartphone leidt echter tot een rommelige geest. Ruim dus de apps die je niet regelmatig gebruikt op. Heb je de app toch weer nodig, dan is installeren altijd weer een fluitje van een cent. Weer zoiets dat je ontzettend makkelijk wordt gemaakt.

De twaalfde stap

Ik begon deze reeks artikelen met toegeven dat ik een verslaving heb. Dit is de eerste stap in het twelve step programm van de AA. Met de afronding van dit artikel heb ik ook de 12^e en laatste stap uit het programma afgerond, namelijk blijven werken aan mijn verslaving en anderen helpen ook los te komen van hun apparaten.

Voor mij begon het met kleine stapjes: ’s avonds het kleurenschema van mijn apparaten aanpassen, schermvrije tijd instellen rondom de uren dat ik toch al ging slapen, of een applimiet inbouwen voor specifieke apps. Daarmee ging mijn schermtijd omlaag en werd de stap naar meer rigoureuze maatregelen kleiner. Apps verwijderen, mijn toestel niet altijd meer meenemen en zelfs social media verwijderen. Zo ontstond langzaamaan meer aandacht voor mijn omgeving en minder afhankelijkheid van mijn toestel. Als je hier bewust mee omgaat dan realiseer je hoeveel onzinnige informatie je voorgeschoteld krijgt. Dit proces gaat natuurlijk met vallen en opstaan. Heb je het lastig, dan verval je eerder in oude patronen en gun je jezelf sneller iets dat op lange termijn onwenselijk of zelfs schadelijk is. 

Ik ben trots op de voortgang die ik heb gemaakt. Aan de andere kant word ik er ook een beetje een kluizenaar van. Ik krijg minder mee van de wereld om me heen, omdat ik daar ook bewust voor kies. Het komt uiteindelijk, zoals met alles, toch weer neer op het vinden van de juiste balans.

You can never protect yourself 100%. What you do is protect yourself as much as possible and mitigate risk to an acceptable degree. You can never remove all risk.

Kevin Mitnick