Bij het creëren van gewoonten is je omgeving van grote invloed op het gedrag dat je vertoont. Zet je een snoeppot op tafel dan snoep je meer dan wanneer op diezelfde plek een fruitschaal had gestaan. Dat begrijpt iedereen. Waar velen echter niet bij stilstaan is de impact die je sociale omgeving op je gedrag heeft. In dit artikel pleit ik voor een bewustere keuze van de mensen waarmee je optrekt, zowel privé als professioneel. Zo stel je jezelf in staat je maximale potentie te benutten.
Show me your friends and I’ll show you your future.
Dan Peña
Waarom je sociale omgeving je leven bepaalt
Om te overleven werken we al van oudsher samen in groepen. Anders gezegd: we zijn kuddedieren. Als collectief hebben we in de loop der tijd grootse prestaties neergezet, terwijl onze individuele capaciteiten afnamen.
Wat ik bedoel is bijvoorbeeld dat de gebroeders Wright zelf een heel vliegtuig konden ontwerpen, bouwen en testen. Tegenwoordig zijn vliegtuigen veel veiliger geworden, maar daarmee is ook de complexiteit toegenomen. Het gevolg is dat niemand meer zelf een vliegtuig kan bouwen. In plaats daarvan is iemand de expert op het gebied van aerodynamica, een ander weet veel van het landingsgestel en weer iemand anders begrijpt de benodigde software als geen ander. We hebben elkaar dus nodig om tot een succesvol resultaat te komen.
Sinds we de waarde van het werken in groepen ontdekten (als één persoon de wacht houdt dan kan de rest van de groep rustig slapen) is ook het belang ontstaan door de groep geaccepteerd te worden. Hoorde je niet (meer) bij de groep dan stond je er alleen voor. Dit had een flinke impact op je overlevingskansen. Niet voor niets is social proof vandaag de dag één van de grondprincipes van beïnvloeding. We willen graag bij de groep horen.
Je wordt het gemiddelde van de 5 mensen waarmee je het meeste optrekt
Dit kuddegedrag zit zo diep in onze menselijke aard dat je het ook vandaag de dag nog overal terugziet. Je herkent het vast wel: als je een tijdje samenwoont of samenwerkt met iemand dan neem je vanzelf bepaalde maniertjes of taal van diegene over. Zeker in zakelijke context is dit erg duidelijk: start je in een nieuwe baan, dan vraag je je vaak af waar iedereen het over heeft. Het jargon en de afkortingen vliegen je om de oren. Hoe anders is dat na de eerste paar maanden? Je hebt je het jargon eigen gemaakt en gebruikt het nu zelf ook continu. Door dezelfde taal te spreken hoor je er bij.
Dit kuddegedrag geldt overigens niet alleen binnen organisaties. Ook in de markt als geheel zie je dit terug. Het maakt niet uit wat je werkgebied is, eens in de zoveel jaar is er een nieuwe werkwijze of managementtrend waar iedereen bij wilt aanhaken. Of het nu Prince 2, Agile of DevOps is, bedrijven houden elkaar voortdurend in de gaten en willen vooral de boot niet missen.
Je ziet dit spiegelen van gedrag dus terug binnen en tussen organisaties, maar ook op scholen, bij studenten, in voetbalteams en binnen je familie speelt dit een rol. Hoe intensiever je met anderen optrekt, des te groter hun invloed op je is. Zo komt het dat je het gemiddelde wordt van de 5 mensen waarmee je het meeste optrekt.
Wie zijn deze 5 mensen voor jou?
Wie zijn de 5 mensen waarmee jij het meeste tijd doorbrengt? Dit kunnen vrienden, collega’s of bijvoorbeeld familieleden zijn waarmee je nauw contact onderhoudt. En wat voor mensen zijn dit? Als jij met een nieuw idee komt, steunen ze je dan? Of stellen ze vragen als: Zou je dat wel doen? Is dat wel iets voor jou? Weet je het zeker? Het belang je sociale omgeving in te richten met mensen die je verder helpen, gericht zijn op groei en focussen op het positieve is niet te overschatten. Hieronder deel ik 3 gebieden waar dit belang duidelijk naar voren komt.
Op je werk
In mijn vorige baan heb ik de enorme meerwaarde ervaren van een leidinggevende waaraan ik mij kon optrekken. Hij wist niet alleen inhoudelijk waarover hij het had, maar heeft mij ook op andere gebieden veel bijgebracht. Zo heb ik van hem heel veel geleerd over het opstellen van een helder en consistent verhaal en de manier waarop je dat zelfverzekerd over de bühne brengt.
De andere kant op werkt het net zo. Je hebt maar één negatief individu nodig om de moraal en motivatie van het hele team naar beneden te halen. Je hebt natuurlijk niet altijd directe invloed op de samenstelling van je team, maar als het te erg wordt en je zorgt zelf niet dat dit verandert, dan accepteer je deze situatie impliciet wel.
Don’t blame a clown for acting like a clown, ask yourself why you keep going to the circus.
Werk je op een afdeling of in een team met middelmatige collega’s, dan straalt dat ook op jou af. Initieel lukt het je nog wel goede prestaties te leveren, maar na een tijdje ga je je, misschien ongemerkt, toch steeds meer conformeren aan de geldende normen. Je gaat net iets eerder naar huis, neemt genoegen met een lagere kwaliteitsstandaard en glijdt zo langzaam af. Je hebt een omgeving nodig die je uitdaagt om het maximale uit jezelf te kunnen blijven halen.
If you are the smartest person in the room, then you are in the wrong room.
Privé
Door je te omringen met mensen die in je geloven en je continu uitdagen haal je meer uit jezelf. Wanneer ik mensen vertel dat ik ’s ochtends om half 6 opsta om aan mezelf te werken, bijvoorbeeld door te sporten, vragen velen zich af waarom ik dat in vredesnaam doe. Aan de andere kant zijn er ook genoeg mensen te vinden die net zo gek zijn als ik. Door mijn sociale omgeving te vullen met het tweede soort mensen, vind ik nog meer motivatie om verder te gaan en grotere doelen te stellen.
Een goed voorbeeld van een groep mensen die gericht is op jouw groei vind je in het principe van masterminden. Het belangrijkste uitgangspunt van een mastermindgroep is dat deze bestaat uit gelijkgestemden. In mijn mastermindgroep worden juist ook kritische vragen gesteld, maar altijd gericht op mijn groei. In plaats van een vraag als “Zou je dat wel doen?” krijg ik eerder de vraag Waarom kan het niet sneller?
Op social media
Veel mensen brengen tegenwoordig een groot deel van hun tijd door op social media. De personen waarmee je daar in aanraking komt beïnvloeden je gedrag ook. Zie je voornamelijk berichten van mensen die klagen en negatieve boodschappen verspreiden, of kies je voor een tijdlijn gevuld met positiviteit en motivatie?
Een mooi initiatief zijn de kanalen of accounts die als enige doel het verspreiden van positiviteit hebben. Door dit consistent te doen wordt enig tegenwicht geboden aan de vaak toch negatieve berichten op verschillende sociale media. Wees dus kritisch op wie je volgt en van wie je berichten wilt zien. Dit heeft meer invloed op je dan je denkt.
Evalueer je sociale omgeving
Heeft dit artikel je aan het denken gezet over de mensen in je eigen sociale omgeving? Heel goed, want zoals je ondertussen begrijpt is hun invloed op jou enorm. Rolmodellen kunnen jouw kijk op de wereld veranderen. Het juiste netwerk van gelijkgestemden biedt je daarbij de mogelijkheden die je nodig hebt om jouw doelen werkelijkheid te maken. Maar hoe weet je nu of je de juiste mensen om je heen hebt verzameld?
Veruit het belangrijkste is dat je mensen met een positieve houding om je heen verzameld. Vervolgens heb je mensen nodig die je kunnen ondersteunen in het behalen van je doelen. Een interessante oefening is om een week lang bij te houden met welke mensen je afspreekt. Aan het einde van die week leg je deze lijst naast je lijst met doelen. Dragen deze mensen bij aan het behalen van je doelen? Zo niet, dan is het zaak goed na te denken of je huidige sociale omgeving optimaal is ingericht voor wat jij wilt bereiken.
If you surround yourself with positive people who build you up, the sky is the limit.
Joel Brown